Alpy Retyckie — informacje ogólne

Chcesz nam pomóc we wzbogacaniu treści Internetowego Przewodnika Górskiego eurogory.com poprzez dodanie nowego tekstu lub udostępnienie swoich zdjęć — napisz do nas!

Charakterystyczny wierzchołek Piz Roseg (3937 m n.p.m.)
po prawej stronie w chmurach,
po lewej zaś Piz Bernina (4049 m n.p.m.) —
najwyższy w Alpach Retyckich i całych Alpach Wschodnich Alpy Retyckie (niem. Rätische Alpen, wł. Alpi Retiche) to najwyższa i wysunięta najbardziej na zachód część Alp Wschodnich. Najwyższy szczyt — Piz Bernina — osiąga wysokość 4049 m n.p.m. Alpy Retyckie zajmują znaczny obszar na terenie Szwajcarii, Włoch, Austrii, a także maleńkiego księstwa Liechtenstein. Góry te należą do najpiękniejszych alpejskich pasm — przepiękne krajobrazy przyciągają tu wielu zwykłych turystów, a także alpinistów pokonujących znane i trudne ściany wielu tutejszych szczytów (m.in. w masywie Ortlesu (3905 m n.p.m.) we Włoszech oraz wspomnianego Piz Bernina). Do innych, nieco niższych, lecz również bardzo znanych masywów Alp Retyckich należą wyraźnie się wyróżniające Silvretta oraz niższe, lecz urokliwe pasmo Rätikon (obejmuje ono również niewielkie księstwo Liechtenstein) na granicy szwajcarsko-austriackiej, a we Włoszech Adamello i Presanella oraz Gruppo di Brenta. Wschodnia granica Alp Retyckich nie jest jasno ustalona — niektórzy przyjmują za nią górny bieg rzeki Adygi we Włoszech oraz wyżej położoną przełęcz na granicy z Austrią, inni uznają za graniczną przełęcz Brennerpass (1371 m n.p.m.) na południe od Innsbrucku. Według tej drugiej wersji, wśród znanych i dominujących nad otoczeniem masywów należałoby jeszcze wymienić Alpy Ötztalskie (Ötztaler Alpen) — drugie najwyższe pasmo w Austrii, oraz Alpy Stubajskie (Stubaier Alpen). W szwajcarskich Alpach Retyckich znajdują się ekskluzywne kurorty, odwiedzane przez ważne osobistości z całego świata — są to St. Moritz oraz Davos (tutaj odbywa się corocznie Światowe Forum Ekonomiczne). Ciekawostką jest fakt, że to właśnie między innymi na terenie Alp Retyckich część ludności posługuje się czwartym (po francuskim, niemieckim i włoskim) językiem urzędowym Szwajcarii — językiem retoromańskim. Na terenie Szwajcarii, wciśniętym między Włochy i Austrię, znajdziemy jedyny w tym kraju park narodowy — Szwajcarski Park Narodowy (Schweizerischer Nationalpark). Po stronie włoskiej natomiast w celu ochrony przyrody utworzono Parco nazionale dello Stelvio. Walutą we Włoszech i Austrii jest euro, natomiast w Szwajcarii frank szwajcarski.

Transport

Szwajcaria jest państwem neutralnym, dlatego nie jest członkiem Unii Europejskiej. Jednakże podobnie jak większość krajów UE należy do strefy Schengen, dzięki czemu nie ma kontroli na granicy, do której przekroczenia wystarczy dowód osobisty. Mało kosztowną opcją dotarcia w Alpy Retyckie jest skorzystanie z oferty tanich linii lotniczych Wizz Air lub Ryanair latających do Bergamo, nieco na północny wschód od Mediolanu. Wizz Air lata w tym kierunku z Warszawy, Gdańska, Poznania, Wrocławia i Katowic, Ryanair z Krakowa, Wrocławia i Poznania. Niestety z Bergamo czeka nas jeszcze podróż w góry lokalnymi pociągami, i zwłaszcza do kurortów szwajcarskich nie jest stąd blisko. Strona internetowa kolei szwajcarskich SBB (Schweizerische Bundesbahnen) — kliknij tutaj, natomiast austriackich ÖBB (Österreichische Bundesbahnen) — tutaj. W przypadku korzystania ze szwajcarskiego transportu publicznego warto skorzystać ze zintegrowanej oferty STS (Swiss Travel System). Podróżujących samochodem (który jest zdecydowanie najlepszą opcją dotarcia w większość rejonów Alp) zachęcamy do skorzystania z poniższej mapy. Po kliknięciu poniżej mapy w "Wyświetl większą mapę" nastąpi przejście na stronę Google Mapy, gdzie można zobaczyć alternatywne trasy dojazdowe, zmienić miejsce wyjazdu i cel podróży, a także wyszukać na mapie miejscowości, obiekty geograficzne (np. szczyty górskie) oraz niektóre atrakcje turystyczne wymienione w dziale poniżej.

Wyświetl większą mapę

Zdrowie i bezpieczeństwo w górach

Aktualne komunikaty na temat stopnia zagrożenia lawinowego oraz prognozę pogody w Alpach Szwajcarskich można sprawdzić tutaj, dla Alp Włoskich — tutaj, a dla Alp Austriackich — tutaj. Nad bezpieczeństwem turystów w Alpach Szwajcarskich czuwają służby ratownicze ARS — Alpine Rettung Schweiz, założone przez REGA (Schweizerische REttungsflugwacht / Garde Aérienne / Guardia Aerea) oraz SAC (Schweizer Alpenclub), w Alpach Austriackich ÖBRD — Österreichischer Bergrettungsdienst, natomiast we Włoszech CNSAS — Corpo Nazionale Soccorso Alpino e Speleologico, jak również Bergrettungsdienst im AVS w regionie Südtirol. Pamiętajmy o tym, że jadąc w Alpy powinniśmy wykupić ubezpieczenie obejmujące koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratunkowej, gdyż nie są one pokrywane z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ. Najwygodniej zakupić je jeszcze w Polsce w oddziale dowolnej firmy ubezpieczeniowej lub biura podróży. Należy również pamiętać o wyrobieniu sobie przed wyjazdem w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia właściwym dla miejsca zameldowania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (zasady korzystania w przypadku pobytu we Włoszech, w Austrii oraz Szwajcarii). Osobom młodym (zwłaszcza studentom) polecamy wyrobienie sobie ważnej przez rok karty Euro<26 lub ISIC w opcji z ubezpieczeniem pokrywającym koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratowniczej. Natomiast osobom, które zamierzają nieco częściej odwiedzać Alpy, polecamy wykupienie członkostwa w ÖAV (Österreichischer Alpenverein). Oprócz ubezpieczenia daje ono duże zniżki (max 50%) w schroniskach alpejskich, co sprawia, że po kilku noclegach w Alpach dzięki udzielonym rabatom zwrócą nam się poniesione koszty. Daje też inne udogodnienia, np. zniżki (max 40%) na zakup wybranych map alpejskich pasm.

Atrakcje turystyczne regionu

Alpy Retyckie to latem głównie wędrówki wysokogórskie oraz wspinaczka, natomiast zimą przyciągają pragnących zaznać przyjemności jazdy na nartach. Po całodziennym wysiłku odpocząć można w Scuol — znajduje się tam kompleks basenów termalnych Engadin Bad Scuol. Bardziej znaną atrakcją w sercu tych gór są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO dwie linie Kolei Retyckiej (Rhätische Bahn) — tzw. Bernina Express. Pierwsza z nich biegnie z Thusis przez dolinę rzeki Albula do St. Moritz, druga natomiast z tego ostatniego kurortu przez przełęcz Passo del Bernina (2323 m n.p.m.) do włoskiego Tirano. Równie przepiękną i malowniczą trasą jedzie obsługiwany także przez Kolej Retycką Glacier Express. Jego trasa wiedzie z St. Moritz, dalej na zachód trasą wiodącą w otoczeniu szczytów Alp Berneńskich, by po 7,5 godzinach dotrzeć do Zermatt — znanego na całym świecie kurortu u stóp Alp Pennińskich (Alpy Walijskie) i symbolicznej góry Szwajcarii, którą jest Matterhorn (4478 m n.p.m.). Ciekawym miejscem jest również Guarda, gdzie znajdują się świetnie zachowane, engadyńskie domy, z licznymi wzorami namalowanymi w technice Sgraffito. W Bormio, małej miejscowóści po stronie włoskiej, turyści korzystają natomiast z leczniczych właściwości gorących źródeł. Nieco dalsza podróż czeka na tych, którzy pragną odwiedzić Mediolan (Milano) — włoską stolicę mody i finansów. Miasto to jest znane także z wielu zabytków architektonicznych, opery oraz dwóch czołowych w Europie klubów piłkarskich — AC Milan oraz Interu Mediolan. Innym pięknym i wartym odwiedzenia miejscem (choć o zupełnie innym charakterze) jest uroczy Innsbruck, położony w sercu Alp Austriackich. Blisko do niego z Alp Stubajskich, które jak wspomniano wcześniej bywają zaliczane do Alp Retyckich.