Mała Fatra — informacje ogólne
Propozycje wycieczekChcesz nam pomóc we wzbogacaniu treści Internetowego Przewodnika Górskiego eurogory.com poprzez dodanie nowego tekstu lub udostępnienie swoich zdjęć — napisz do nas!
Noclegi — Mała Fatra
Widok na Veľký Rozsutec (1610 m n.p.m.)
z zejścia na Stohové sedlo (1230 m n.p.m.)
Mała Fatra (Malá Fatra) to pasmo górskie w północno-zachodniej Słowacji, jedno z piękniejszych w tym kraju.
Wśród większych miejscowości u stóp tych gór można wyróżnić Żylinę (Žilina) na północno-zachodnich obrzeżach Małej Fatry oraz Martin na południowo-wschodnich.
Dolina Wagu dzieli to pasmo na dwie części (luczańską i krywańską), różniące się znacznie budową geologiczną.
Zbudowana z granitów Mała Fatra Luczańska jest niższa, jej najwyższy szczyt to Veľká lúka (1476 m n.p.m.).
Szczyty mają tu łagodne zbocza i często są zalesione, tylko najwyższe partie w głównej grani bywają odkryte.
Mała Fatra Krywańska to z kolei góry dolomitowo-wapienne.
Ich kulminacją jest szczyt Veľký Kriváň (1709 m n.p.m.) — najwyższy również w całym paśmie Małej Fatry.
Krywańska część tych gór jest bardziej atrakcyjna niż luczańska.
Znana jest z malowniczych, dolomitowych szczytów, takich jak Veľký Rozsutec (1610 m n.p.m.), Malý Rozsutec (1344 m n.p.m.), Sokolie (1172 m n.p.m.) czy Boboty (1086 m n.p.m.).
Mała Fatra Krywańska to również piękne wąwozy, wśród których najbardziej znane to Tiesňavy oraz Diery, oraz liczne jaskinie i wodospady.
Prawdziwym skarbem Małej Fatry jest bardzo bogata (również gatunki endemiczne) roślinność oraz świat zwierzęcy.
Od 1988 roku natura jest tu objęta ochroną w ramach Parku Narodowego Mała Fatra (Národný park Malá Fatra) — obejmuje on całe pasmo Małej Fatry Krywańskiej.
Ciekawostką związaną z tym regionem jest fakt, że w okolicach miejscowości Terchová (leży na północnych obrzeżach Małej Fatry Krywańskiej) urodził się w 1688 roku słynny karpacki zbójnik Juraj Jánošík.
Terchová, choć stosunkowo niewielka, jest głównym kurortem Małej Fatry, ponieważ blisko stąd do licznych, ciekawych szlaków turystycznych.
Dla wszystkich słowackich gór typowy jest brak tak dużych miejscowości turystycznych, jak polskie Zakopane, co jest niewątpliwą zaletą.
Walutą na Słowacji jest od 2009 roku euro.
Widok na drogę biegnącą
dnem Vrátnej doliny i jej otoczenie
Widok na Terchovą ze szlaku powyżej doliny Obšivanka
Od lewej: masyw Boboty, Malý Rozsutec (1344 m n.p.m.),
Veľký Rozsutec (1610 m n.p.m.) i Stoh (1607 m n.p.m.)
Widok na masyw Boboty,
Malý Rozsutec (1344 m n.p.m.)
i Veľký Rozsutec (1610 m n.p.m.)
z podejścia na Kraviarske (1361 m n.p.m.)
Transport
Jeśli chodzi o informacje praktyczne dotyczące transportu, to tak jak po całej Słowacji najlepiej poruszać się własnym samochodem (u wylotów dolin turyści mają do dyspozycji parkingi), ponieważ nie kursują tu tak jak po polskiej stronie prywatne busy, a autobusy SAD (Slovenská autobusová doprava) — słowackiego odpowiednika polskiego PKS-u, kursują stosunkowo rzadko, zwłaszcza poza sezonem.
Rozkład jazdy wszystkich słowackich pociągów i autobusów znajdziemy tutaj, wyłącznie pociągów natomiast — tutaj.
Z Polski w Małą Fatrę można wygodnie dojechać pociągiem — Żylina (Žilina) to ważne miasto na kolejowej mapie Słowacji.
Przykładowo z Warszawy można dzięki korzystnej ofercie międzynarodowej stosunkowo tanio i szybko dojechać najpierw pociągiem kategorii "EuroCity" do leżących po czeskiej stronie granicy Bohumina lub Ostrawy (Ostrava), a następnie ekspresem do Żyliny (Žilina) — więcej informacji tutaj.
Podróżujących na Słowację samochodem zachęcamy do skorzystania z poniższej mapy.
Po kliknięciu poniżej mapy w "Wyświetl większą mapę" nastąpi przejście na stronę Google Mapy, gdzie można zobaczyć alternatywne trasy dojazdowe, zmienić miejsce wyjazdu i cel podróży, a także wyszukać na mapie miejscowości, obiekty geograficzne (np. szczyty górskie) oraz niektóre atrakcje turystyczne wymienione w dziale poniżej.
Wyświetl większą mapę
Zdrowie i bezpieczeństwo w górach
Aktualną prognozę pogody dla licznych słowackich miejscowości można sprawdzić tutaj. Nad bezpieczeństwem turystów w słowackich górach czuwa HZS — Horská záchranná služba, na którego stronie znajdziemy m.in. aktualne informacje o warunkach panujących na szlakach (informacje wyłącznie na temat zagrożenia lawinowego znajdziemy tutaj). Pamiętajmy o tym, że jadąc w słowackie góry powinniśmy wykupić ubezpieczenie obejmujące koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratunkowej, gdyż nie są one pokrywane z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ. Obowiązuje ono w konkretny dzień (dni) naszego pobytu, a jego koszt jest niewielki (rzędu kilku złotych za jeden dzień). Najwygodniej zakupić je jeszcze w Polsce w oddziale dowolnej firmy ubezpieczeniowej lub biura podróży. Należy również pamiętać o wyrobieniu sobie przed wyjazdem w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia właściwym dla miejsca zameldowania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Osobom młodym (zwłaszcza studentom) polecamy wyrobienie sobie ważnej przez rok karty Euro<26 lub ISIC w opcji z ubezpieczeniem pokrywającym koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratowniczej.
Widok z sedla Vrchpodžiar (745 m n.p.m.)
na Poludňové skaly oraz Veľký Rozsutec (1610 m n.p.m.)
Horné diery
Veľký Rozsutec (1610 m n.p.m.)
widziany z sedla Medziholie (1185 m n.p.m.)
Widok z Zamku Strečno
m.in. na miasteczko o tej samej nazwie i rzekę Wag
Atrakcje turystyczne regionu
Region Małej Fatry nie jest zbytnio bogaty w szczególnie ciekawe turystycznie miejsca. Decydując się na nieco dalszą wycieczkę można odwiedzić miejscowość Bańska Szczawnica (Banská Štiavnica) — z dwoma ładnymi zamkami i średniowiecznym miastem górniczym wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Znajduje się na niej również skansen słowackiej architektury ludowej we wsi Wilkoliniec (Vlkolínec). Do interesujących miejsc bezpośrednio u stóp Małej Fatry należy na pewno zaliczyć Muzeum Wsi Słowackiej w Martinie oraz cztery zamki: Zamek Budatin w Żylinie (Žilina), położony nieco bliżej granicy z Polską Zamek Orawski, wznoszący się ponad 100 metrów nad lustrem rzeki Orawa oraz Zamek Strečno — położony z kolei ponad 100 metrów nad Wagiem, i znajdujący się po drugiej stronie rzeki Starý hrad. Po trudach poprzednich dni można wypocząć natomiast w jednym z licznych kąpielisk termalnych (np. kąpielisko termalne "Veronika" w miejscowości Rajec, kąpielisko termalne "Aphrodite" w miejscowości Rajecké Teplice, kąpielisko termalne w miejscowości Stráňavy czy też aquapark w miejscowości Turčianske Teplice). Wszystkie te obiekty są jednak nieco oddalone od głównego kurortu Małej Fatry Krywańskiej — Terchovej. Alternatywą może być więc wybranie się do miejscowego, nowoczesnego Centrum Relaksacyjno-Informacyjnego Terchovec.
Zamek Strečno
Widok ze szlaku powyżej Starego hradu na
zakole Wagu, biegnącą wzdłuż rzeki drogę oraz
górującą nad nią luczańską część Małej Fatry
Na szczycie Suchego (1468 m n.p.m.)
Główna grań Małej Fatry Krywańskiej
od Veľkego Rozsutca (1610 m n.p.m.)
do Snilovskégo sedla (1524 m n.p.m.) w pełnej krasie