Czarnohora — informacje ogólne
Propozycje wycieczekChcesz nam pomóc we wzbogacaniu treści Internetowego Przewodnika Górskiego eurogory.com poprzez dodanie nowego tekstu lub udostępnienie swoich zdjęć — napisz do nas!
Noclegi — Czarnohora
Pop Iwan (2022 m n.p.m.) z widocznymi na szczycie
ruinami polskiego obserwatorium
Czarnohora (Чорногора), pasmo górskie w zachodniej Ukrainie, to najwyższa część ukraińskich Karpat Wschodnich (Howerla — 2061 m n.p.m.).
Główny grzbiet Czarnohory ciągnie się od Howerli do Popa Iwana (2022 m n.p.m.).
Od strony północno-zachodniej sąsiaduje z pasmami Gorganów i Świdowca, od południowo-wschodniej z Połoninami Hryniawskimi, zaś od południa z rumuńskimi Karpatami Marmaroskimi.
Pasmo Czarnohory w dużej mierze jest ograniczone dolinami Białej i Czarnej Cisy (tworzących następnie Cisę, która uchodzi do Dunaju) oraz ich dopływów, od wschodu natomiast doliną Czarnego Czeremoszu.
Spod wierzchołka Howerli wypływa Prut, który z kolei tworząc granicę między Mołdawią i Rumunią uchodzi niedaleko Morza Czarnego również do Dunaju.
Czarnohora jest zbudowana ze skał fliszowych (m.in. piaskowce), charakterystyczne są długie i łagodne grzbiety, prawie nie występują tu partie skalne (tak charakterystyczne np. dla Tatr Wysokich).
Występują tu dwa piętra leśne: niżej stoki są pokryte lasami bukowymi, w wyższych partiach iglastymi (świerki, jodły).
Ponad lasem dominują łany kosodrzewiny (często utrudniające wędrówkę), natomiast powyżej 1850 m n.p.m. występuje roślinność subalpejska, tworząc na grzbietach tzw. połoniny.
Przyroda znajduje się tu pod ochroną — wschodnia część Czarnohory wchodzi w skład Karpackiego Parku Narodowego (Карпатський Національний природний парк — przed wejściem trzeba kupić bilet), natomiast zachodnia przynależy do Karpackiego Rezerwatu Biosfery (wstęp bezpłatny).
Pięknym elementem górskiego krajobrazu Czarnohory są też jeziora polodowcowe: Jeziorko Niesamowite oraz Jeziorko Brebenieskuł.
Występują tu również liczne źródła mineralne, w dużym zagęszczeniu zwłaszcza w dolinie Czarnego Czeremoszu (znane uzdrowisko Burkut — miasteczko pomiędzy Czarnohorą a Połoninami Hryniawskimi).
Przed wojną na wielu górskich potokach wybudowano klauzy, czyli tamy, które regulowały przepływ wody i tym samym umożliwiały spław drewna do tartaków w dolinie.
Do dziś ruiny klauz są charakterystycznym elementem czarnohorskiego krajobrazu.
Konstrukcje te przetrwały w bardzo różnym stanie: od wielkich budowli (klauzy Łostuń i Baltagul na Czarnym Czeremoszu, klauza Howerla na potoku o tej samej nazwie) do kilku belek i kamieni.
Infrastruktura turystyczna jest tu bardzo uboga, podobnie jak inne ukraińskie pasma Czarnohora jest gęsto zalesiona i słabo zaludniona.
Przed II wojną światową obszar ten należał do Polski, istniało tu wiele schronisk górskich oraz wytyczono sporo szlaków turystycznych.
Niestety w trakcie wojny prawie wszystko zostało zniszczone i do dziś infrastruktura ta nie została odbudowana, ostały się jedynie ruiny schronisk czy obserwatoriów.
Obecnie ich rolę pełnią położone w podgórskich miejscowościach poradzieckie schroniska młodzieżowe — tak zwane turbazy (zazwyczaj oferują niski standard za wygórowaną cenę).
Oprócz kilku tego typu obiektów inną opcją noclegu jest wynajęcie kwatery prywatnej lub popularny tutaj, i oczywiście tani, nocleg w namiocie.
W Czarnohorze nie wytyczono zbyt wielu szlaków turystycznych, choć i tak trzeba przyznać, że góry te (ze względu na to, że są najbardziej popularne w tym regionie) są najlepiej zagospodarowane turystycznie wśród pasm ukraińskich Karpat Wschodnich.
Czasami wędruje się tu pozaszlakowo, i choć bez trudności technicznych, wymaga to nieco górskiego doświadczenia.
Nieodzownym wyposażeniem turysty wybierającego się w ukraińskie góry powinna być dobra mapa i kompas.
Transport
Do Lwowa (Львів) najwygodniej (oczywiście pomijając drogie połączenie lotnicze z Warszawy oferowane przez LOT) dotrzeć pociągiem międzynarodowym (bezpośrednio z Wrocławia, Warszawy i w wakacje z Gdyni — więcej informacji na temat tych i innych połączeń w kierunku granicy z Ukrainą tutaj),
a dalej ukraińskimi kolejami regionalnymi do miasta Iwano-Frankowsk (Івано-Франківськ) i stamtąd pociągiem w kierunku Rachowa (Рахів) przy granicy z Rumunią — linia kolejowa biegnie między pasmem Czarnohory na południu oraz masywami Gorganów i Świdowca na północy, lub autobusem (tzw. marszrutka) — do ważniejszych ośrodków turystycznych należą tu wspomniany Rachów (Рахів), Worochta (Ворохта), Jasinja (Ясіня) oraz Werchowyna (Верховина).
Podróżujących samochodem zachęcamy natomiast do skorzystania z poniższej mapy.
Po kliknięciu poniżej mapy w "Wyświetl większą mapę" nastąpi przejście na stronę Google Mapy, gdzie można zobaczyć alternatywne trasy dojazdowe, zmienić miejsce wyjazdu i cel podróży, a także wyszukać na mapie miejscowości, obiekty geograficzne (np. szczyty górskie) oraz niektóre atrakcje turystyczne wymienione w dziale poniżej.
Wyświetl większą mapę
Zdrowie i bezpieczeństwo w górach
Jeśli chodzi o pomoc w razie wypadku, warto poczytać trochę o udzielaniu pierwszej pomocy, gdyż na dotarcie służb ratowniczych możemy czekać tu bardzo długo. Ratownictwem zajmują się tu oddziały Państwowych Specjalizowanych Awaryjno-Ratowniczych Służb Poszukiwania i Ratowania Turystów przy Ministerstwie Spraw Nadzwyczajnych Ukrainy — nazwa brzmi szumnie, jakkolwiek placówek tych służb jest niewiele oraz są słabo wyposażone, pomoc jest jednak bezpłatna (nie potrzebujemy wykupywać wcześniej ubezpieczenia). Przede wszystkim należy jednak liczyć tu w każdej sytuacji na siebie, ewentualnie miejscowych górali (tzw. Hucułów). Pamiętajmy również, że w wielu miejscach telefon komórkowy może nie mieć zasięgu, najlepiej pod tym względem jest na grzbietach. Jeśli natomiast chodzi o zwykłą pomoc medyczną na Ukrainie, przy wjeździe do tego państwa mamy możliwość wykupienia taniego ubezpieczenia medycznego, gwarantującego udzielenie niezbędnej pomocy (oznacza to pomoc w sytuacji zagrożenia życia, za inne usługi trzeba płacić). Osobom młodym (zwłaszcza studentom) polecamy wyrobienie sobie ważnej przez rok karty Euro<26 lub ISIC w opcji z ubezpieczeniem pokrywającym koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratowniczej.
Atrakcje turystyczne regionu
Oprócz atrakcji, jakie oferują nam okoliczne góry, okolice te nie obfitują w miejsca, które można by szczególnie polecić. Z pewnością warto odwiedzić Lwów, który choć leży dość daleko stąd, prawdopodobnie znajdzie się na naszej trasie z Polski w ukraińskie Karpaty Wschodnie. W samej Czarnohorze bardzo interesująca jest kultura Hucułów — tutejszych górali. Ich zwyczaje najlepiej poznamy przy okazji różnych świąt, a także odwiedzając muzea w Kołomyi (Коломия) oraz miejscowości Kosów (Косiв) — w pierwszym z tych miast znajduje się również jedyne na świecie muzeum pisanek.